Marquez

Ik was straks een berichtje aan het schrijven, en daarvoor had ik een zin nodig van Gabriel Garcia Marquez.

Toen ik het boek aan het doorbladeren was, stuitte ik op een passage die ik reken tot de top van de wereldliteratuur.
Ik lieg niet als ik zeg dat ik telkens weer tranen in de ogen krijg als ik die passage lees. Vind je het maar niks, dan is dat je goed recht, maar spreek me dan asjeblief nooit meer aan.

Wat voorafging: Bayardo San Roman heeft Angela Vicario ten huwelijk gevraagd, hij heeft blijkbaar geld, en hij vraagt Angela in welk huis ze zou willen wonen. Zij zegt: "Het huis van weduwnaar Xius." Marquez zelf is de verteller.

Geniet.

'Weduwnaar,' zei hij tegen hem, 'ik koop uw huis.'
'Dat is niet te koop,' zei de weduwnaar.
'Ik koop het met met alles wat erin staat.'
Weduwnaar Xius vertelde hem met ouderwetse beleefdheid dat de voorwerpen in het huis door zijn echtgenote waren gekocht in de loop van een heel leven vol opofferingen en dat die dingen voor hem nog altijd een deel van haar betekenden.
'Hij legde zijn hart voor hem open,' vertelde dokter Dionisio  Iguaràn die domino met hem speelde, mij. 'Ik was ervan overtuigd dat hij liever doodging dan dat hij het huis verkocht waar hij meer dan dertig jaar gelukkig was geweest.' Ook Bayardo San Romàn begreep zijn motieven.
'Akkoord,' zei hij. 'Verkoop me dan het lege huis.'
Maar de weduwnaar verdedigde zich tot het eind van de partij. Drie dagen later ging Bayardo San Romàn, die nu beter was voorbereid, weer naar de dominotafel.
'Weduwnaar,' begon hij opnieuw, 'wat kost het huis?'
'Het heeft geen prijs.'
'Noemt u er maar een.'
'Het spijt me Bayardo,' zei de weduwnaar, 'maar jullie jongeren begrijpen de beweegredenen van het hart niet.'
Bayardo San Romàn nam geen pauze om na te denken.
'Laten we zeggen vijfduizend peso,' zei hij.
'Speel fatsoenlijk,' antwoordde de weduwnaar, die voelde dat zijn eer op het spel stond. 'Dat huis is niet zoveel waard.'
'Tienduizend,' zei Bayardo San Romàn. 'Nu meteen, en het ene bankbiljet bovenop het andere.'
De weduwnaar keek hem met ogen vol tranen aan.
'Hij huilde van woede,' vertelde dokter Dionisio Iguaràn mij, die behalve arts een geletterd man was. 'Stel je voor, zo'n bedrag binnen handbereik hebben en dan nee moeten zeggen door een eenvoudige zwakheid van de geest.' Weduwnaar Xius kon geen woord meer uitbrengen, maar hij schudde zonder aarzelen zijn hoofd.
'Doet u me dan een laatste genoegen,' zei Bayardo San Romàn. 'Wacht u hier vijf minuten op me.'
Vijf minuten later was hij inderdaad in de Club Social terug met zijn zadeltassen met zilverbeslag en hij legde tien stapeltjes bankbiljetten van duizend peso, waar de gedrukte bandjes van de Banco del Estado nog omheen zaten op tafel.
Weduwnaar Xius stierf twee maanden later. 'Daardoor is hij overleden,' vertelde dokter Dionisio Iguaràn altijd. 'Hij was gezonder dan wij,  maar als je hem ausculteerde, hoorde je de tranen in zijn hart borrelen.'
Want hij had niet alleen het huis met alles wat erin was verkocht, maar hij had ook nog aan Bayardo San Romàn gevraagd of hij hem stukje bij beetje wilde betalen, want hij had niet één troostgevende koffer meer over om al dat geld in op te bergen.'

Ik vind dat zo mooi.

Nu ik toch bezig ben, nog een korte passage.
En dan laat ik je met rust.

Wat voorafging: De toekomstige bruid Angela Vicario blijkt geen maagd meer te zijn; een complete ramp in het hypocriete Zuid-Amerika. De dader zal het dus met zijn leven moeten bekopen.

'Vooruit meisje,' zei hij trillend van woede, 'vertel ons wie het is geweest.'
Ze aarzelde nauwelijks langer dan de tijd die ze nodig had om de naam uit te spreken. Ze zocht hem in de schemering, ze vond hem op het eerste gezicht te midden van de talloze en talloze verwisselbare namen in deze en in de andere wereld, en ze nagelde hem met haar trefzekere spies in de muur, als een willoze vlinder wiens vonnis altijd al geschreven heeft gestaan.
'Santiago Nasar,' zei ze.